Wiele osób podczas zakupu pojazdu ciężarowego zadaje sobie pytanie – skrzynia manualna czy automatyczna? Zdania tutaj układają się pół na pół, gdyż doświadczone grono kierowców TIR-ów jest podzielone przez tę kwestię. Obydwa warianty mają swoje wady i zalety, które przyczyniają się do komfortu prowadzenia pojazdu. Skrzynia automatyczna nie wymaga od kierowcy skupienia się na zmianie biegów oraz zwalnia z użycia sprzęgła, co jest ogromnym udogodnieniem podczas monotonnej jazdy w korku. Pokaźny procent kierowców twierdzi jednak, że manualna przekładnia to cały urok jazdy samochodem. Zatem dla kogo lepsza będzie automatyczna skrzynia, a dla kogo manualna? Czym się różnią? O tym w dzisiejszym artykule.
Skrzynia manualna vs automatyczna
Samochody ciężarowe pod względem zaawansowania technologicznego, są stale ulepszane. Z tego względu istnieje kilka rodzajów skrzyni biegów – półautomatyczne stopniowe, automatyczne stopniowe, bezstopniowe oraz manualne. W przypadku zawodowej jazdy TIR-em odpowiedni wybór to bardzo ważna sprawa. W końcu kierowca, który utrzymuje się ze spedycji, spędza kilka lub nawet kilkanaście godzin dziennie za kółkiem. Z tego względu obsługa pojazdu musi być w pełni dostosowana do potrzeb, aby zapewniać jak największą ergonomię.
Skrzynia biegów manualna – cechy, wady i zalety
Bez dwóch zdań śmiało można powiedzieć, że obsługa manualnej skrzyni biegów w samochodzie ciężarowym jest nieco cięższa, niż w przypadku pojazdów osobowych. Bowiem w grę wchodzi tutaj duża liczba przełożeń. Półbiegi i nadbiegi na początku mogą wydawać się dość skomplikowane dla początkowego kierowcy. Manualne skrzynie wyposażone są w drążek. Zazwyczaj posiada on trzy przełączniki. Jeden pozwala na przełączanie półbiegów, drugi pozwala na przerzucanie przekładni bez potrzeby użycia sprzęgła, a trzeci zaś odpowiada za zmianę skrzyni z dolnej na górną. Oznacza to, że w większości pojazdów skrzynia dolna obsługuje biegi do 8, a górna od 8 do 16. Używanie manualnej skrzyni posiada kilka zalet. Po pierwsze, większość zawodowych kierowców, zwłaszcza osób, które pokaźny odłamek kariery spędziła w ciężarówkach starego typu, uważa, że przekładnia ręczna dodaje uroku jeździe. Pozwala na pełną kontrolę nad pojazdem oraz obrotami, czyniąc styl jazdy w pełni zależnym od umiejętności prowadzącego. Do wad manuala można na pewno dołączyć również fakt, że wymaga on znacznie więcej skupienia oraz doświadczenia od kierowcy. Dodatkowo, mimo drugiego przełącznika, w wielu przypadkach nadal zmusza do częstego używania sprzęgła. Jest to problematyczne zwłaszcza w zatłoczonych miastach i korkach. Manualna skrzynia spotykana jest w Mercedesach i Iveco starszego typu do dziś dnia.
Skrzynia automatyczna – cechy, wady i zalety
Automat na pewno budzi mniejszy strach w oczach początkujących kierowców. Raczej wszyscy się zgodzą, że jest prostszy w obsłudze od skrzyni manualnej oraz nie wymaga tak dużego obycia z pojazdem. Dzieje się tak ze względu na ułatwienie we wrzucaniu biegów, które w tym przypadku odbywa się za pomocą kilku przełączników. Automatyczna skrzynia biegów w Mercedesie czy innych markach to w zasadzie już standard. Aktualnie dominują na polskich i europejskich drogach, przez co większość młodych kierowców nigdy nie miała styczności z klasyczną przekładnią. Przyciski na automatycznej skrzyni, odpowiadają za poszczególne funkcje. Są to D – drive, N – neutral, R – reverse oraz DM, oraz RM, co pozwala na manewrowanie do przodu oraz do tyłu. Nowoczesne samochody ciężarowe posiadają czasami także kilka dodatkowych trybów, które dodatkowo ułatwiają obsługę automatycznej skrzyni. Jest to np. DX, który odpowiada za większe przyspieszenie lub wyspecjalizowany tryb służący do jazdy po miękkiej i chropowatej nawierzchni. Zaawansowane technologicznie skrzynie automatyczne posiadają także wiele wbudowanych funkcji, które znacznie uproszczają pracę. Niekiedy systemy analizują masę pojazdu, prędkość, nachylenie drogi oraz inne parametry, które mają duże znaczenie w kwestii dostosowania odpowiedniego biegu. Sprawia to, że jest to zaletą skrzyni automatycznej. Bowiem jazda z jej użyciem nie wymaga od kierowcy dużego doświadczenia ani obycia z pojazdem. W wielu momentach mechanizm sam radzi sobie z trudnymi podjazdami oraz innymi problemami. Do wad na pewno będzie można zaliczyć fakt wyżej wymieniony, że co prawda, automat znacznie ułatwia jazdę, jednak odbiera przyjemność z ręcznego dostosowywania momentu obrotowego do konkretnych sytuacji. Wielu kierowców, zwłaszcza doświadczonych nie wyobraża sobie przejścia z manualnej skrzyni na nowoczesne, ergonomiczne technologie.
Skrzynia automatyczna czy manualna – co wybrać do samochodu ciężarowego?
Decyzja, jaka skrzynie biegów powinna się znajdować w ciągniku siodłowym, w głównej mierze zależy od preferencji kierowcy. Bowiem osoby z doświadczeniem, które spędziły ostatnie 20 lat za kółkiem, pewnie nie wyobrażają sobie zmianę na automat. Wśród młodych i początkujących kierowców pewnie działa to odwrotnie – wolą zostać przy automacie. Przy wyborze należy zatem zastanowić się, jakie są konkretne oczekiwania wobec pojazdu i osobiste preferencje. Najważniejsze jest tutaj kilka kwestii, m.in. komfort jazdy. Skrzynie automatyczne oferują płynniejsze przejścia między biegami bez nadmiernej ingerencji człowieka – doskonale sprawdza się to zwłaszcza podczas częstych korków lub postojów. Ma to spore znaczenie w trudnych warunkach pogodowych, gdyż skrzynie automatyczne zazwyczaj gwarantują szybszą reakcję niż te manualne. Pozwala to także skupić się kierowcy w stu procentach na manewrowaniu ciągnikiem, zamiast na sprzęgle i dźwigni. Warto tutaj mieć na uwadze, że automat w znacznej większości przypadków jest trudniejszy do naprawy w momencie wykrycia awarii oraz droższy, niż manual. Zatem kierowca posiadający ograniczony budżet, lubiący tradycyjne prowadzenie ciągnika siodłowego powinien wybrać skrzynię manualną. Wybór w pełni zależy od wielu czynników – zarówno charakteru pracy, budżetu kierowcy jak i warunków, w których pojazd będzie eksploatowany.
Pytanie – skrzynia manualna czy automatyczna to zmora dzisiejszych czasów wśród zarówno starszych, jak i młodszych kierowców. Wiele osób ma tutaj dylemat, gdyż obydwa warianty posiadają swoje wady oraz zalety. Decyzja jednak musi być w pełni uzależniona od indywidualnych czynników wpływających na kierowcę oraz styl jego jazdy.