Układ napędowy w samochodzie złożony jest z wielu współpracujących ze sobą elementów. W jego skład wchodzą m.in. skrzynia biegów, sprzęgło, wał napędowy, koło zamachowe, piasta koła czy mechanizm różnicowy. Uszkodzenie jednej części wpływa na działanie pozostałych, czego skutkiem może być unieruchomienie auta. Ważnym elementem układu wysprzęglania jest łożysko oporowe sprzęgła. Jaką funkcję pełni ta część w samochodzie? Jakie są objawy jej uszkodzenia? Dlaczego warto wymienić łożysko w skrzyni biegów i kiedy to zrobić? Na wszystkie te pytania odpowiemy w tym artykule.
Łożyska oporowe – czym są i za co odpowiadają?
Łożyska oporowe sprzęgła często nazywane są wyciskowymi. Stanowią one ważne części układu wysprzęglania – ich zadaniem jest umożliwienie pracy sprzęgła w autach z manualną skrzynią biegów. Główną funkcją łożysk oporowych jest naciskanie na sprężynę talerzową docisku sprzęgła, czego efektem jest odłączenie napędu z silnika do skrzyni biegów. Dzieje się to podczas wciskania pedału sprzęgła. W starszych samochodach proces ten zwykle odbywał się za pomocą linki i tzw. łapy sprzęgła. Obecnie producenci łożysk oporowych wprowadzają różne udoskonalenia. W nowszych pojazdach wykorzystywany jest system hydrauliczny lub wysprzęglik centralny. Łożyska wyciskowe wytwarzane są z materiałów odpornych na uszkodzenia oraz działanie wysokiej temperatury. Dzięki temu są niemalże niezawodne i mogą przenosić duże obciążenia. Części te rzadko ulegają awarii i wytrzymują nawet 100 000 km. Najczęściej zużywają się w tym samym momencie, co pozostałe elementy sprzęgła i dopiero wtedy się je wymienia.
Objawy zużytych łożysk w skrzyni biegów
Nawet tak wytrzymałe i niezawodne części, jak łożyska oporowe sprzęgła mogą ulec uszkodzeniu. Najczęstszymi objawami awarii tego elementu są nieprzyjemne dźwięki wydobywające się z okolicy skrzyni biegów. Zwykle jest to szum, aczkolwiek kierowcy skarżą się także na stukanie, huczenie i przytłumione terkotanie. Gdy łożysko jest uszkodzone, to hałas można usłyszeć w momencie puszczenia sprzęgła. Kolejnym charakterystycznym objawem zużytych łożysk w skrzyni biegów jest piszczenie. Pojawia się ono po wciśnięciu pedału sprzęgła albo na biegu jałowym. To nie wszystkie oznaki wyeksploatowania łożyska oporowego. Objawy innego rodzaju to problemy ze zmianą biegów i skokowa praca pedału sprzęgła. Takie kłopoty nie tylko utrudniają jazdę, lecz mogą przyczynić się do unieruchomienia auta.
Jak dochodzi do awarii łożysk wyciskowych?
Przyczyny awarii łożysk oporowych zwykle są takie same. Do szybszego zużycia się tego elementu, a zarazem jego uszkodzenia, dochodzi poprzez trzymanie wciśniętego pedału sprzęgła lub jego długotrwałe, lekkie naciskanie w momencie, gdy uruchomiony jest silnik w samochodzie. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce podczas stania na światłach lub w korku. W takich momentach wysprzęglanie auta jest niepotrzebne, a jednocześnie szkodliwe dla pojazdu. Kierowcy, którzy nadużywają wciskanie pedału sprzęgła, muszą liczyć się także z szybszym zużyciem przekładni, a tym samym z wcześniejszą regeneracją albo naprawą skrzyni biegów. Innym powodem uszkodzenia łożyska wyciskowego jest jego niepoprawny montaż. Jeśli część zostanie osadzona niewłaściwie, wówczas może się okazać, że wysprzęglenie samochodu nie jest możliwe. Kolejnym błędem montażowym jest smarowanie powierzchni styku plastikowego wnętrza łożyska oraz prowadzącej tulei, ponieważ prowadzi to do zatarcia elementu.
Wymiana łożyska oporowego – dlaczego warto?
Jazda z uszkodzonym łożyskiem oporowym sprzęgła jest możliwa, jeżeli objawy usterki ograniczają się jedynie do wydobywania się nieprzyjemnych hałasów dochodzących z okolic skrzyni biegów. W takim przypadku z wymianą tego elementu można poczekać do momentu montażu nowego sprzęgła. Jeśli problemy są poważniejsze, wówczas lepiej od razu odwiedzić mechanika. Jazda z niesprawnym łożyskiem wyciskowym oznacza jego szybsze wyeksploatowanie, a to często kończy się całkowitą awarią elementu, a nawet uszkodzeniem innych części – docisku, tarczy i łapy sprzęgła, wałka sprzęgłowego, a także układu hydraulicznego. Niekiedy awaria tego elementu może wymuszać naprawę lub regenerację skrzyni biegów – wibracje i nierówna praca łożyska mają negatywny wpływ na przekładnię i prowadzą do jej zepsucia. W skrajnych przypadkach poruszanie się autem, w którym łożysko oporowe jest niesprawne, może być przyczyną wypadku drogowego, ponieważ całkowite rozpadnięcie się tej części prowadzi do zaprzestania działania hamulców. Aby uniknąć tych problemów, zalecamy wizytę w warsztacie samochodowym, który specjalizuje się w naprawie skrzyń automatycznych i manualnych, od razu po rozpoznaniu pierwszych objawów awarii łożyska wyciskowego. Wtedy też koszty wyeliminowania usterek będą niższe, niż w momencie, gdy uszkodzone zostaną inne elementy pojazdu.
Łożyska wyciskowe – podsumowanie
Łożyska oporowe są niewielkimi elementami, jednak ich znaczenie dla prowadzenia samochodu jest bardzo duże. Z tego względu konieczna jest ich regularna wymiana – podczas montażu nowego sprzęgła. Kierowcy muszą też zwracać uwagę na wszelkie objawy świadczące o awarii tego elementu, ponieważ mają one negatywny wpływ na komfort i bezpieczeństwo jazdy. Ponadto uszkodzone łożyska wyciskowe mogą prowadzić do usterek innych elementów, w tym skrzyni biegów, a to unieruchamia pojazd i oznacza kosztowne naprawy.